Iconen: ‘vensters naar de hemel’ worden ze ook wel genoemd. Religieuze kunstwerken die al sinds eeuwen een bijzondere plaats hebben in de Oosters Orthodoxe kerken. Ze verbeelden meestal Jezus, Maria, de apostelen, heiligen of Bijbelverhalen maar zijn voor gelovigen meer dan afbeeldingen alleen. Een icoon is voor hen de deur naar een andere werkelijkheid en lijkt boven tijd en ruimte te staan. Dit wordt versterkt door het bijzondere betekenisperspectief; een ongebruikelijk omgekeerd perspectief waarbij het verdwijnpunt eindigt in de toeschouwer die naar het icoon kijkt. Je kunt iets van het heilige ervaren door jezelf in een icoon te verliezen.
Het ‘schrijven’ van iconen begint altijd met een gebed: de schilder vraagt of God zijn hand wil besturen. Omdat een icoon volgens de traditie rechtstreeks afstamt van het oerbeeld is het niet de bedoeling dat de schilder een ‘eigen schepping’ maakt. Vaste kleuren attributen en handgebaren worden gekoppeld aan de verschillende personen. De Iconenschilder werkt naar het licht toe en brengt eerst de donkere aardkleuren aan, daarna volgen geleidelijk de lichtere kleuren.
Joop Harkema (1943, Bunnik), heeft zijn hele leven getekend en geschilderd. Een aantal jaar geleden begon hij met het maken van iconen. Vanwege zijn protestantse achtergrond legde hij zich vooral toe op iconen van Christus, de apostelen en de Bijbelverhalen. Samen met zijn vrouw woont hij in Zeist.
De expositie ‘Werken naar het licht’ is een initiatief van ViaJacobi, een community voor gesprekken over levensvragen en actuele maatschappelijke thema’s via debatten, boekenclubs, vespers, retraites en festivals. De tentoonstelling is op zaterdag en zondag tussen 12.00 en 16.00 uur te bezoeken tot 1 februari 2024.